Wit, zwart en heel veel grijs

"Wie oordeelt, laat staan veroordeelt met de kennis van nu, doet onrecht aan de grote complexiteit van de situatie van toen!!" Met deze zin opende René Kok, historicus en oud-docent aan het Sint-Janslyceum, zijn voordracht op 28 juni voor Fifty-One ’s‑Hertogenbosch over goede en foute Bosschenaren in de Tweede Wereldoorlog.

Vlak na de oorlog waren er uitsluitend helden, misdadigers en slachtoffers. Pas jaren later ontstond ruimte voor reflectie en was er heel veel grijs tussen de ‘witte’ helden en de ‘zwarte’ misdadigers. Aan de hand van vier Bosschenaren, zoals de burgemeesters Van Lanschot (‘wit’, maar sympathiseerde ook met Duitsland) en Sloet (‘zwart’, maar verrichtte ook goede daden), illustreerde hij dat het vaak niet eenvoudig is een oordeel te vellen. Een persoon waarover de spreker géén twijfels heeft, is Johannes Bauwens, destijds rector van het Sint-Janslyceum en een ‘witte’ held in de ogen van René Kok. Bij herhaling weigerde deze plaatselijke held de namen van Joodse leerlingen met de overheid te delen.

Samen met Juliette Nederlof werkt René Kok aan een boek over dit onderwerp. Volgens planning zal het verschijnen in oktober 2024, 80 jaar na de bevrijding van 's-Hertogenbosch. Wij kregen als Fifty-One ’s-Hertogenbosch alvast een boeiende inkijk in dit boek, waarbij gevoeligheden ook als zodanig behandeld zullen worden.